De Bosporo Thracio Lib III (Bosphore Turquie); Petrus Gillius (Pierre Gilles), 1632 Elzevir, Boğaz'ın Tarihi, Coğrafyası ve Topografyası Üzerine Klasik Bir Çalışma

1490 yılında Fransa’nın Albi kentinde doğan Petrus Gyllii (Latinceleşmiş biçimiyle Petrus Gyllius) aldığı eğitimle kendisini eskiçağ bilgisine ulaştıracak klasik dilleri öğrenir. Gramer kitapları, sözlükler yayınlar; bu dillerden çeviriler yapar. Öte yandan, o güne kadar bulunmamış ilkçağ metinlerini aramak, keşfetmek tutkusuyla Yunanca ve Latince el yazmalarının peşine düşer. İstanbul, Roma İmparatorluğu’nun başkenti olduktan sonra, klasik çağ yazmalarının çoğaltıldığı bir kenttir. Bu nedenle gerek Bizans döneminde, özellikle de fetihten sonra İstanbul’a diplomatik görevle veya seyyah olarak gelen Avrupalıların amaçlarından biri de bu eserleri toplayıp ülkelerine götürmek olmuştur. Biliniyor ki, Avusturya elçisi Busbecq’in, o yıllarda İstanbul’a gelen Hans Dernschwam’ın, diğer seyyah ve misyonerlerin götürdüğü bu değerli yazmalar, Avrupa’daki bugünkü kütüphanelerin temel taşlarını oluşturmuşlardır. Gyllii de, klasik yazma kaynaklarını yerinde toplamak ve tarihsel kalıntıları incelemek amacıyla 1544 yılında, Fransa Kralı I. François’in maddi desteği ile İstanbul’a gelir ve burada üç yıl kalır. Gyllii'nin farkına vararak İstanbul'da ilk kez ortaya çıkardığ anıtlar vardır. Bunlardan en ilgi çekeni günümüzde "Yerebatan Sarnıcı" olarak anılan 532 yılında Justinianus tarafından yaptırılmış olan Bizans sarnıcıdır. Gyllii İstanbul'daki araştırmalarını “De Constantinopoleos Topographia Libri IV” ve İstanbul Boğazı üzerine yazdığı “De Bosporo Tracio” kitaplarında yayınlar.